Ustalenie ojcostwa

Ustalenie ojcostwa

Kiedy nowy człowiek przychodzi na świat, zwykle nie ma żadnych problemów z ustaleniem, kto jest jego matką. Sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana w przypadku ustalenia ojcostwa, ponieważ nie każdy chce zaakceptować, że dziecko jest akurat jego. Warto wiedzieć jak od strony prawa wygląda procedura o ustalenie ojcostwa i o czym należy pamiętać, aby uchronić się przed problemami. 

Domniemane ojcostwo

Przede wszystkim przepisy jasno określają, że jeżeli dziecko przyjdzie na świat w trakcie trwania małżeństwa lub do trzystu dni po jego ustaniu, można mówić o domniemanym ojcostwie. W świetle prawa zakłada się, że to mąż matki, jest ojcem dziecka, na podstawie tego, że w trakcie trwania małżeństwa, nawet przed samym jego rozwiązaniem, małżonkowie obcowali ze sobą cieleśnie. Ciąża u kobiety powinna trwać około 280 dni, czas oblicza się od początku ostatniego krwawienia, jednak dla interesu dziecka, prawne domniemanie trwa dłużej – aż 300 dni.

Domniemanie prawne, można obalić poprzez zaprzeczenie ojcostwa, czyli udowodnienie, że mężczyzna, który jest mężem matki lub nim był w momencie zapłodnienia, nie jest ojcem dziecka. Takie powództwo może wytoczyć ojciec, w czasie pół roku od dnia, w którym dowiedział się, że jego żona urodziła nie jego dziecko.

Uznanie ojcostwa

Uznanie ojcostwa może mieć miejsce przede wszystkim, kiedy mężczyzna i kobieta żyją ze sobą w konkubinacie. Aby tego dokonać, ojciec musi oświadczyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że tak jest. Ponadto konieczne jest także potwierdzenie od matki. Ma ona na to trzy miesiące od dnia złożenia oświadczenia przez mężczyznę.

Jeżeli mężczyzna po uznaniu dziecka dowie się, że jednak nie jest ojcem, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności, tylko w czasie sześciu miesięcy od momentu, w którym dowiedział się, że dziecko nie jest jego. Jeżeli jednak dziecko osiągnęło już pełnoletność ani matka ani ojciec nie mogą wytoczyć powództwa o ustalenie bezskutecznego uznania ojcostwa. Z żądaniem tym może wystąpić dziecko, jednak tylko w okresie trzech lat od daty osiemnastych urodzin.

Warto zaznaczyć, że uznanie ojcostwa może się dokonać przed:

  • kierownikiem stanu cywilnego,
  • sądem opiekuńczym,
  • w przypadku przebywania za granicą – przed konsulem lub osobą, która on wyznaczył.

Ustalenie ojcostwa przez sąd

Jeżeli nie udało się ustalić pochodzenia dziecka samodzielnie, konieczne może się okazać sądowe ustalenie ojcostwa. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku dziecka pozamałżeńskiego. Nie ma żadnego ograniczenia czasowego na złożenie takiego powództwa, jednak rodzice nie mogą wystąpić z taką prośbą po śmierci dziecka, ani w przypadku kiedy osiągnęło już pełnoletność.

W przypadku wystąpienia z żądaniem o ustalenie ojcostwa przez sąd najczęściej podstawą do rozwiązania sprawy jest wynik testów genetycznych, pozwalających ustalić od kogo pochodzi dziecko.

Jeżeli ma miejsce sytuacja, która zagraża dobru dziecka lub interesowi społecznemu, prokurator ma prawo wystąpić o ustalenie ojcostwa lub jego zaprzeczenie. Może to mieć miejsce np. gdy z różnych powodów można wnioskować, że dany mężczyzna nie może być ojcem, albo jeżeli nikt z rodziców nie występuje z wymaganym wnioskiem. Wytoczenie takiego powództwa nie może jednak mieć miejsca po śmierci dziecka.

Dowiedz się więcej o ustalaniu ojcostwa na kancelariasprawyrodzinne.pl